ด้วยการเติบโตของตลาดผู้บริโภคชาวมุสลิมที่เพิ่มขึ้น ทำให้การทำความเข้าใจถึงความหมายของการให้บริการ ความต้องการ และการปฏิบัติต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับผู้บริโภคกลุ่มนี้มีความจำเป็นอย่างยิ่ง โดยการเรียนรู้ถึงแนวคิด คำที่ใช้ และคำจำกัดความจะช่วยให้ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องเข้าใจได้มากขึ้น โดยหนึ่งในคำที่สำคัญมากที่สุดเลยก็คือคำว่า “อาหารฮาลาล” ซึ่งเป็นคำภาษาอารบิกที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับความเชื่อของคนอิสลามอย่างลึกซึ้ง
คำว่า “ฮาลาล (Halal, حلال)” เป็นภาษาอารบิกที่บ่งบอกถึงการอนุญาตหรือการยอมรับตามความเชื่อของคนอิสลาม ฮาลาลหมายถึงการกระทำและพฤติกรรมที่ได้รับพิจารณาว่าเป็นที่ยอมรับได้ตามคำสอนของศาสนาอิสลาม ในทางตรงกันข้ามคำว่า “ฮารอม (Haram)” หมายถึงการกระทำหรือพฤติกรรมที่ต้องห้ามตามความเชื่อในศาสนาอิสลาม
อาหารฮาลาลคืออาหารที่ได้รับการยอมรับตามกฎของศาสนาอิสลาม อย่างที่ได้กล่าวไว้ในคัมภีร์อัลกุรอาน โดยกฎการกินอาหารของคนอิสลามได้มีการระบุไว้ว่า อาหารและเครื่องดื่มทั้งหมดที่เป็นอาหารฮาลาลคือ อาหารที่ไม่ได้ถูกระบุไว้อย่างชัดเจนว่าเป็นสิ่งต้องห้าม ซึ่งเป็นกฎที่ชาวมุสลิมทั่วโลกถือปฏิบัติตามในการระบุว่าอะไรบ้างที่เป็นอาหารฮาลาล เพื่อปฏิบัติตามคำสอนของศาสนาอิสลาม โดยชาวอิสลามทั่วโลกยึดถือคัมภีร์อัลกุรอานเป็นแนวทางที่นำไปสู่ความสมบูรณ์แบบ เป็นการทำเพื่อเพื่อนมนุษย์ และเชื่อว่าคัมภีร์อัลกุรอานคือสิ่งสุดท้ายที่แสดงให้เห็นถึงความเป็นจริงจากพระเจ้า
พระเจ้าได้กล่าวไว้ในคัมภีร์อัลกุรอานว่า (แปล)
แม้ว่าคำสอนบางอย่างจะต่างกัน แนวปฏิบัติเดียวกันก็คือการทานอาหารที่ปราศจากส่วนผสมของเนื้อหมู ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ ของมึนเมา สารพิษ ส่วนผสมในอาหารที่เป็นอันตรายหรือไม่สะอาด เนื้อสัตว์ที่สามารถทานได้จะต้องถูกเชือดตามวิธีที่กำหนดไว้ในกฎหมายอิสลามที่เรียกว่าเศบีหะฮ์ (Zabihah)
วิธีการเชือดสัตว์เพื่อนำเนื้อมาทานแบบอิสลามเรียกว่าเศบีหะฮ์ ซึ่งได้รับพิจารณาแล้วว่าเป็นวิธีที่บริสุทธิ์และมีมนุษยธรรมมากที่สุดในการฆ่าสัตว์เพื่อนำมาบริโภค โดยกระบวนการนี้มีความสำคัญอย่างมากในกฎโภชนาการอาหารอิสลาม ซึ่งรวมไปถึงการห้ามรับประทานเนื้อหมูและการบริโภคแอลกอฮอล์และของที่เป็นพิษต่อร่างกายอื่น ๆ ด้วย
คำเหล่านี้ถูกนำไปใช้ในร้านอาหารในบางครั้ง เพื่อแจ้งว่าเป็นอาหารที่เหมาะสำหรับคนมุสลิมในการบริโภค อย่างไรก็ตาม ไม่ได้แปลว่าอาหารเหล่านั้นตรงตามมาตรฐานอาหารสำหรับคนมุสลิมจริง ๆ อาหารนั้นอาจจะเป็นอาหารฮาลาล (ที่ได้รับการยอมรับว่าสามารถบริโภคได้) จริง ๆ หรือไม่ใช่อาหารฮาลาล (ไม่ได้ถูกยอมรับสำหรับการบริโภค) ที่ถูกต้องต้องไม่ใช่แค่อาหารที่เป็นมิตรสำหรับคนมุสลิมเท่านั้น
ผู้คนได้รับรู้ถึงประโยชน์ด้านสุขภาพที่จะได้รับจากการทานอาหารฮาลาลเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ อย่างเนื้อฮาลาลได้รับการยอมรับว่าเป็นเนื้อที่สะอาดและดีต่อสุขภาพมากกว่า เนื่องจากต้องผ่านกระบวนการเศบีหะฮ์ที่เข้มงวด โดยเป็นวิธีเชือดที่ให้เลือดส่วนใหญ่ถูกระบายออกจากเส้นเลือด
ในคัมภีร์อัลกุรอานไม่ได้แนะนำแค่ให้มุสลิมกินอาหารฮาลาลเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงไตยิปด้วย (คัมภีร์อัลกุรอาน 2:168) โดยคำว่าไตยิปหมายถึง ดี สะอาด และปลอดภัย ซึ่งชาวมุสลิมมักจะใช้คำนี้กับอาหารที่มีคุณภาพดีกว่าหรือบริสุทธิ์กว่า เช่น อาหารออร์แกนิกหรืออาหารที่ดีต่อสุขภาพ โดยครอบคลุมไปถึงสิ่งที่โลกกำลังให้ความสำคัญ เช่น อาหารที่มาจากธรรมชาติ เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เป็นธรรม และไม่ทารุณกรรมสัตว์ มีความรับผิดชอบต่อสังคม และลดการบริโภคที่มากเกินควร ดังนั้นจึงสรุปได้ว่าอาหารเป็นอาหารแบบฮาลาล (ทำจากส่วนผสมที่ได้รับการยอมรับ) ได้ แต่ไตยิปจะมีความต่างออกไป
เนื้อฮาลาลคือเนื้อของสัตว์ที่ได้รับการยอมรับว่าสามารถบริโภคได้ ซึ่งต้องเป็นเนื้อสัตว์ที่อยู่ภายใต้กฎของศาสนาอิสลามที่เรียกว่าเศบีหะฮ์ มีความเห็นที่แตกต่างกันออกไปเล็กน้อยว่ามีเนื้อสัตว์อะไรบ้างที่ถือว่าเป็นเนื้อฮาลาลตามกฎของอิสลาม แต่ที่เหมือนกันก็คืออาหารทะเลนับว่าเป็นฮาลาล รวมทั้งสัตว์บกต่าง ๆ ที่กินพืชเป็นอาหารก็ถือว่าเป็นเนื้อฮาลาล หากถูกเชือดตามกรรมวิธีแบบเศบีหะฮ์ สำหรับรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับเนื้อฮาลาล สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ในบทความ เนื้อฮาลาลคืออะไร?
อาหารและเครื่องดื่มทั้งหมดเป็นฮาลาลยกเว้นอาหารต่อไปนี้ที่ถือว่าเป็นอาหารต้องห้ามตามคัมภีร์อัลกุรอาน ดังต่อไปนี้:
สำหรับอาหารและเครื่องดื่มฮาลาล จะต้องมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้:
การรับรองฮาลาล (Halal certification) คือการรับรู้อย่างเป็นทางการของงองค์กรที่น่าเชื่อถือว่าผลิตภัณฑ์อาหาร ส่วนผสม และกระบวนการที่เกี่ยวข้องในการผลิตเป็นไปตามกฎด้านโภชนาการของศาสนาอิสลาม โดยการรับรองนี้คือตัวบ่งชี้ที่น่าเชื่อถือสำหรับชาวมุสลิมที่สามารถบอกได้ว่าอาหารและผลิตภัณฑ์เป็นที่ยิมรับสำหรับการบริโภคตามกฎของอิสลามหรือไม่ การรับรองนี้มีบทบาทสำคัญอย่างมากที่จะให้ชาวมุสลิมไว้วางใจได้ว่าเป็นฮาลาลจริง ๆ
การรับรองฮาลาลทำให้ผู้บริโภคสามารถมั่นใจได้ว่าในประเทศที่ไม่ใช่ประเทศมุสลิมที่ยากต่อการหาอาหารฮาลาลนั้น มีที่ไหนที่อาหารได้รับการรับรองฮาลาลบ้าง ซึ่งเป็นการสร้างตลาดใหม่ ๆ สำหรับธุรกิจ โดยขยายฐานลูกค้าที่เป็นชาวมุสลิมจากทั่วโลกด้วย
องค์กรและตัวแทนหลายแห่งทั่วโลกให้บริการในการรับรองฮาลาล โดยองค์กรเหล่านี้จะทำการตรวจสอบอย่างเข้มงวด เพื่อให้แน่ใจได้ว่ากระบวนการในการผลิตอาหารเป็นไปตามมาตรฐานของฮาลาล ตั้งแต่การเลือกซื้อวัตถุดิบไปจนถึงวิธีการในการจัดเตรียมและการบรรจุภัณฑ์
กระบวนการในการดำเนินงานเพื่อที่จะได้รับการรับรองฮาลาลจะประกอบไปด้วยขั้นตอนหลายอย่างที่เข้มงวด โดยส่วนใหญ่แล้วจะเริ่มตั้งแต่การสมัครเพื่อรับการรับรองฮาลาลจากสถาบันที่มีความน่าเชื่อถือ ซึ่งจะมีผู้เชี่ยวชาญทำหน้าที่ในการประเมินและตรวจสอบ ตั้งแต่การคัดเลือกวัตถุดิบ กระบวนการในการผลิต การจัดการ และการจัดเตรียมอาหาร เพื่อให้แน่ใจได้ว่าเป็นไปตามกฎด้านโภชนาการอิสลาม นอกจากนั้นก็อาจมีคุณสมบัติเฉพาะอื่น ๆ เพิ่มเติมสำหรับการรับรองฮาลาลของแต่ละองค์กร โดยกระบวนการตรวจสอบจะรวมไปถึงขั้นตอนในการบรรจุสินค้า การประทับตรา ไปจนถึงเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิตด้วยว่ามีความสะอาดและปฏิบัติไปตามกฎอย่างครบถ้วนหรือไม่ โดยรายละเอียดของขั้นตอนมีดังต่อไปนี้:
ผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการรับรองฮาลาลจะมีโลโก้หรือสัญลักษณ์บนแพ็คเกจ เพื่อระบุอย่างชัดเจนว่าผลิตภัณฑ์ได้รับการรับรองฮาลาลอย่างเป็นทางการ ให้มองหาสัญลักษณ์นี้เวลาที่ต้องการซื้อผลิตภัณฑ์อาหารฮาลาล
โปรดทราบว่ามาตรฐานในการรับรองฮาลาลอาจแตกต่างกันไปในแต่ประเทศ เนื่องจากกฎด้านโภชนาการอิสลามของแต่ละที่ที่มีการตีความต่างกันออกไป อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันมีการพยายามที่จะดำเนินการร่วมกันในระดับสากล เพื่อให้มาตรฐานฮาลาลมีความสอดคล้องกันมากขึ้น
“มัชบู” เป็นภาษาอารบิกที่แปลว่า “เคลือบแคลง” หรือ “สงสัย” หากสถานะของอาหารฮาลาลยังไม่ชัดเจน จะได้รับการพิจารณาว่าเป็นมัชบู
ร้านอาหารหลายร้านมีการระบุว่าเสิร์ฟอาหารที่เป็นมิตรต่อมุสลิมหรือฮาลาล ("Halal-friendly" หรือ "Muslim-friendly") แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าอาหารนั้นตรงตามมาตรฐานของชาวมุสลิม ควรสอบถามก่อนว่าได้รับการรับรองฮาลาลหรือปรึกษากลับกลุ่มคอมมิวนิตี้ในที่นั้น ๆ เพื่อให้แน่ใจได้ก่อน
อาหารจะต้องมีการจัดเตรียม ผ่านกระบวนการ และจัดเก็บตามแบบฉบับฮาลาลโดยเฉพาะ ทั้งในเรื่องของวิธีการและอุปกรณ์ที่ใช้ ซึ่งต้องแน่ใจได้ว่าอาหารจะปราศจากส่วนผสมที่เป็นฮารอม
